You are browsing the archive for Aulki Hutsak.

Eliza 2000 Herria: Jaio, bizi, hil

%A %B %e%q, %Y in Antropologia apunteak, Aulki Hutsak, Bizi gara!, Dolua, Sarean

jaiobizihilKepa Martinez de Lagos-en bidez jaso nuen gonbidapena monografiko honetan parte hartzeko, Iker Bilboko lagunaren aitaren bidez. Eliza 2000 Herria elkarteari buruz entzuna neukan, eta Félix Placer teologoaz, eta egia esan kriston ilusioa egin zidan proposamena, azken finean Elizaren inguruko proiektua denez, neure biografiaren beste zirkulu bat osatzeko aukera bikaina.

Urrian argitaratu dute aldizkaria, 263 zenbakiduna, eta heriotzari buruzko monografia da, 38 urteetan lehenengo aldiz euren esanetan. Eta zinez aberatsa da emaitza, ikuspuntu askotatik lortu dutela jorratzea. Roberto Lazpita-k filosofia aldetik begiratzen dio heriotzari, Nietzsche eta Unamuno aipatuz besteak beste. Kepa Arrate-k bestela zen tradiziotik apunte batzuk ekartzen ditu. Aitxus Iñarra-k suizidioaz jarduten du, “Narayamako balada” pelikula japoniar klasikoa komentatuz adibide moduan. Arantxa Manterola luze dabil eutanasiari buruz, Nicolas Bonnemaison mediku lapurtarraren kasu ezaguna gogoraraziz. Jokin Urain-ek apunte antropologikoak egin ditu erritoei eta hileta kristauei buruz. Mikel Arizaleta-k, aldiz, “Jaungoikoa hil dela” iragartzen du. Maria Nely Vásquez-ek artikulu ederra idatzi du ondorengo bizitzari buruz, Hans Küng teologo ospetsuak ere “Heriotza zoriontsua” liburuan jasotzen duena. Heriotza arreba/ahizpa moduan kontzeptu frantziskotarra Donepetri-k aukeratu du.  Eta Gregorio Ubierna-k heriotzaren aurreko beldurra modu gordinean erakusten du.

“Heriotza eta gero: bizitza gelditzen garenontzat”  idatzi dut nik. Eskatu zidaten “Aulki Hutsak” -etik abiatzea eta egin dudana izan da disekzio bat. Hasteko, doluak pluralean tratatuz eta ondo hiltzearen desioari buruz bi hitz. Dokumentalaren arlo espirituala errepasatuz gero, Errenteriako Fatima parrokiaren taldearen aportazioa, Julio Etxeberriaren heriotza eta hiletaren, Arantzazuko santutegiaren presentzia, eta inguruan Marije Goikoetxea, Izaskun Andonegi eta Arantzazu Ibarrondo bereziki. Xabier Leteren otoitza hiru ahotsetan eta Julio Gómez-en “La hora de la verdad” liburua. Eta kontrapuntuan, Koldo Martinez-en pasarte gogoangarria eta Lori Thompson-en puntua hileta zibilei buruz. Ipar eta Hegoaren arteko kontrasteekin amaitzen dut, filmografia proposamen batzuekin batera.

Kanpoan gelditu dira Imanol Miner eta Naiara Palacín-en aipamenak haserreari buruz, Jaungoikoarekin, Arantzazuko amabirjinarekin, bete-betean hemen ere sartu behar zirenak.

Bizi gara!

AH Badajoz

%A %B %e%q, %Y in Aulki Hutsak

badajozVideomed zinemaldi oso berezia da, Medikuntza eta Osasunaren arloak uztartzen dituena Zinemarekin. Orain dela 31 urte abiatu zuten lehenengo aldiz Badajozen, han behean eskuinerantz, Espainia eta Portugal arteko mugan. Extremadurako erakunde publikoek sostengatua da eta nazioarteko izaera dauka, izan ere Latinoamerikarako ere erreferentziazko ekitaldia bada. Urtero herrialde gonbidatua aukeratzen dute, eta aurten esate baterako Kuba da.

Aurten 100 bideo, dokumental edo pelikula aukeratu dituzte lehiaketarako, eta horien artean geure “Aulki Hutsak” egongo dira. Azaroak 21ean proiektatuko dute, astelehena da eta han egongo naiz gure lana aurkezteko. Herrialde askotako jendea egongo da, eta arratsalde hartan konpartituko dugu kartela izenburu hauek dituzten filmekin: “Mi salud, mi derecho”, “El medicamento, un derecho secuestrado”, “Historias para contar” eta “Ars medica”.

Esango dizuet zinemaldi honetako lan ugari teknikei buruzkoak direla, Kirurgiari buruzkoak eta abar. Izan ere teknologia berriei eta telemedikuntzari arreta berezia eskatzen dietela Badajozeko topaketa honetan. Geureak bestelako ukitua dauka, bistan da, ez hain medikoa eta are gutxiago teknikoa, baina eskertzekoa da izaera humanista dauzkaten lanak ere plazaratzea.

Kontatuko dizuet.

H-rekin

%A %B %e%q, %Y in Aulki Hutsak, Humanizazioa

HUCIHumanizazioa. Haizerauntsia, Huracán, Hurricane,… Heras, Gabi. 2014ko otsailean abiatu zuen “Proyecto HU-CIizeneko bloga intentsibista madrildar honek, zainketa intentsiboetako bere espezialitatetik beste espezialitateetara zabaltzeko asmoz, nazioarteko mugimendua, gazteleraz eta ingelesez. Gaur egun osasun arloko blogik ezagunenetarikoa da, eta mugimendu osoaren aktibitatea erabat frenetikoa da, sare sozialetan, hedabideetan, biltzar eta foroetan.

Heriotza da zaintzen ari diren esparru bat, eta nik beti gogoan izango dut zelan jaso nuen interkontsulta hori Zainketa Intentsiboetako Unitatetik, Gurutzetako Ospitalean, neu  Zainketa Aringarrietako kontsultan nengoen hartan. Ematen zuen bi espezialitateen arteko lotura bera ezinezkoa zela, gure presentzia zerbitzu hartan jokoz kanpo zegoela. Eta azkenean zer eskatzen ziguten eta albiste txarrak emateko lana hartzea.

Hurrengo kontaktua Koldo Martinezena izan zen, dokumentala egiteko zertzelada hori eman genuenean, bere hitzetan “niretzat zainketa intentsiboetako unitateak oso leku egokiak dira zainketa aringarriak egiteko.” Berriro kontraesana, baina hortik abiatu nintzen horri buruzko artikuluak irakurtzen. Hor mundu bat zegoen eta deskubritzen ari nintzen, Iñaki Saralegui ere ezagutu nuen, martxan nengoen.

Harremanetan ipini gara duela gutxi “haizerauntsia” eta biok, bitxia da zenbat gauza posible dituzun amankomunean eduki pertsona batekin berau modu birtualetik kanpo ezagutu gabe. Bere eskuzabaltasunari esker ia 230 DVD banatu dizkiete egun hauetan HU-CIren II. Jardunaldietan Bartzelonan inskribatutako pertsona guztiei. “Aulki Hutsak” bihotz gehiagotara iristen, bi munduak berriro konektatzen.

Harrigarria, edo ez hainbeste. Hau guztia posiblea ez ezik egin beharrekoa da gizakion artean.

Haparan.

 

Remontando el vuelo

%A %B %e%q, %Y in Aulki Hutsak, Dolua, S(u/a)minetik bakera, Zineman

RemontandoVueloSaihestezina da konparaketak egitea: doluari buruzko dokumental bat aurkeztu behar zuten lehengo egunean Bilboko jardunaldian (arreta psikosozialaren La Caixako taldeek antolatua), eta hasieratik bestelako begiekin eta belarriekin ekin nion emanaldiari publiko moduan.

Elsa Sierra psikologoak eta Alvaro Orús dokumentalgileak egindako lana da, eta parte hartzaileen artean estatu mailan doluan aditu ezagunenetarikoa den Alba Payàs  agertzen da, besteak beste Izaskun Andonegi eta Maite Urzainen irakaslea izandakoa, IPIR eredukoa zehazki. Halaber, doluaren inguruan urteetan zehar Lehen Mailatik  lan eskerga egin duten Victor Landa eta Jesus Angel García medikuek parte hartu dute dokumental honetan, eta Bilboko jardunaldian aurkezle moduan egon ziren.

Estetikoki, esan dezakegu  eta AH (“Aulki hutsak”) lanek antzeko eskema erakusten dutela: lan ibilbidearen eskarmentutik edo bizipen pertsonaletatik abiatuta agertzen zaizkigu protagonistak. RV-n baina ez dago intersekzio gunerik bi multzoen artean, ez dago “osatzaile zauritua” edo senide moduan agertzen den aditurik. Kokapenen aldetik, Bartzelona, Madril eta Bilbo aldea erraz antzematen dira, baina badago artxiboko irudi bat baino gehiago munduko hainbat bazterretakoak ere. Ikus-efektuen artean bizpahiru “time-lapse” ederretaz hornituta dago. Eta musikari dagokionez, soinu leunek osatzen dute fondoa pelikulan zehar.

Antzekotasunak bien artean oso ugariak dira, esango nuke edukiaren erdia gutxienez osagarri komunek osatzen dutela. Baina bistan denez, beste ikuspuntu honek ekartzen ditu geurean jaso ez genituen puntu interesgarri batzuk (alderantziz bezala noski). RV-n nabarmentzekoa da nire ustez dolu kolektiboei egindako aipamena, indarkeriazko istiluek (gerrek) ekarritakoa bereziki. Eta hari honetatik ausarta izan da atentatuek lagatako aztarna aztertzea, kasu honetan Martxoak 11ko atentatuak utzitako testigantza. Dolu transgenerazionalaz ere hitz egiten dute, belaunaldiz belaunaldi transmititzen diren isiltasunak, gorrotoak eta itxi gabeko doluak alegia, indarkeriarekin lotuta beti ere.

Azpimarratzekoa da heriotzek ez baizik eta bestelako galerek eragindako dolua ere jorratzea, langabetu baten adibidearekin. Halaber, heriotzaren osteko maitasunaz hitz egitea txalotzekoa da ere bai. Izan ere, pantailan agertzen den emakumeak ez dauka erraz azaltzea zelan (hildako) bere bikotekidearekin sentitutako amodioak nolabait jarraitu egiten duela denboran heriotza eta gero, beste bikotekide baten bidez. Txalogarria benetan horrela biluztea, jende askok ulertuko ez duen arren.

Laburbilduta, doluaren ingurura egindako beste hurbilketa sendo bat ikus-entzunezko mundutik. Aportazio guztiak baliogarriak eta sendagarriak izan daitezela, hemendik aurrera ere.

Baina Info+: Trailerra.

Barcina

%A %B %e%q, %Y in Aulki Hutsak, Onkologikoak

barcinaFrías eta Oña ikusgarrien artean, Burgosko probintzian, Montes Obarenes-San Zadornil natura parkearen barruan: Barcina de los Montes. Hortik etorri zen gure protagonista Arrasatera bizitzera aspaldian. Duela 5 urte lehenengo minbizia gainditu zuen. Aste Santu honetan bere hango herrian egon ahal izan zen, kartetan lagunekin, familian. Baina bigarren minbiziarekin ezin, aste honetan hil egin da bere hemengo herrian. Hain zuzen ere bere biografiaz interesatu izana gehien apreziatu zuena izan zen. Lotura terapeutikoa deitzen diote, baina grazia egiten dit izen hori zeukala jakin baino lehen naturaltasunez praktikatzen dudalako aspaldi honetan. Bejondeigula beraz.

Gure protagonistak aulki huts bana han eta hemen laga ditu. Bihotz beteak ere bai han eta hemen. Eta aste honetan ere aulkietaz eta bihotzetaz  jardun dugu Getarian hain juxtu (Mila esker Mavi).

Oroitu? Bai, noski.

AH Arantzazuko goiko paradisu hartan

%A %B %e%q, %Y in Aulki Hutsak

arantzazuedurtuaIrudi eder hau udazken-negu honetan oraindik ez dugu aukerarik izan ikusteko. Baina inkluso elurrik gabe ere goiko paraje horiek paradisutik oso gertu daude, sinesdunak izan ala ez. Naturaren aldetik soilik, behintzat, hala iruditzen zaigu mendizale askori.

Lehengo egunean iragarri genizuen blog honetatik geure DVDa salgai dagoela Gabon hauetatik aurrera Garoa liburudendetan, Zarautzen eta Donostian (Gros). Asfaltotik mendi aldera egin dugu jauzia eta Arantzazuko frantziskotarren dendan ere eskuragarri dago geure lana. Baita euren webgunearen bidez eskatzeko aukera ere.

Osasuna!

AH Garoa liburudendan!

%A %B %e%q, %Y in Aulki Hutsak

GaroaZarauzko txoko honetan aterpe hartuko dute gure aulki hutsek, baita Groseko liburudendan ere Donostian. Hirugarren edizioaren gastuak berdintzeko salgai ipini ostean, “Garoa”-n DVDa utziko dugu eskuragarri.

Besteak beste, liburudenda beteranoan “Paperezko lagunak” izeneko ekimena antolatzen dute, irakurtaldia eta solasaldia liburu baten inguruan. Baina ezagunena eta arrakastatsuena , musika eta literatura uztartuz, “Paperezko kontzertuak” saioa dute zalantzarik gabe. Horren barruan eta 2016ari ekiteko, luze barik, Audience & Kirmen Uribe egongo dira Europako kultura hiriburuan.

Urte berri on!

 

There’s a grief that can’t be spoken

There’s  pain goes on and on

Empty chairs and empty tables

Now my friends are dead and gone…

“Empty chairs at empty tables” (Les Miserables).

Durangoko Azokan

%A %B %e%q, %Y in Aulki Hutsak

DurangokoAzokaIbilbide luze honetan, dokumentalaren lehenengo edizioaren ostean bigarrena argitaratu genuen, zuzenduta eta txukunduta. Duela bi hilabete argitaraldi bien DVD guztiak agortu egin dira, pozteko albistea dena zalantza barik!

Hirugarren edizioa egiteko erabakia hartu dugu, oraindik eskaerak bazeudela ikusirik, baina berritasun batekin. Orain arte dohainik zabaldu ordez, salgai ipini dugu, argitaratze gastuak berdindu ahal izateko. 10 eurotan ipini dugu prezioa eta mugitzen hasi da jada.

Datorren asteburuan hasiko den Durangoko Azokan adibidez Arantzazu Edizio Frantziskotarren postuan egongo da geure “Aulki Hutsak” salgai, 71 zenbakiduna Artekalen. Akordioa lortu dugu eurekin eta oso eskertzekoa da euren aldetik lekutxoa egin izana geuretzat (mila esker Mentxu!).

Oraindik ez dakit zein egunetan egongo naizen bertan postuan, baina polita izango da Azoka barrutik bizitzeko esperientzia. Arantzazuko egutegi famatuaren ohiko erosleak edo Pello Zabalaren zaleak hortik ibiliko dira, eta ea geuk ere geurearekin jakinmina piztuko dugun.

Lagunei, senideei edo nahi duzuenei komentatzeko badakizue non egongo den geure lana. Segi bizkor!

Heriotza, hileta errituak eta dolua Euskal Herrian

%A %B %e%q, %Y in Antropologia apunteak, Aulki Hutsak

iñakiolaizolaEntsegu liburu mamitsua kaleratu du Iñaki Olaizola itsas ingeniaria eta antropologo donostiarrak, 400 orrialdekoa: “Muerte, ritual funerario y luto en Euskal Herria” (Utriusque Vasconiae, 2015). Lan hau EHUn hiru urte lehenago aurkeztutako doktoretza tesiaren ostetik dator, “Transformaciones en el proceso de morir: la eutanasia, una cuestión de debate en la sociedad vasca” izenburuarekin. Izan ere, ‘Duintasunez Hiltzeko Eskubidea’-ren aldeko elkartekidea da egilea, eta azken urte hauetan sarritan ibiltzen da gai hau hartuta biltzar, hitzaldi eta bestelako foroetan.

Aurtengo liburua hiru zatitan banatuta dago. Lehenengoan “heriotza duina”-ren inguruan idatzi du, eutanasiaren aldeko lurraldeetan murgildurik, hala bizitza nola heriotza duinaren alde (ia) denok gaudelarik. Batzuk, hala ere,  kontzeptuetan ñabardurak ikusten ditugueta zainketa aringarrien aldeko hautua hartu dugu. Distanasiaren aurka eta heriotza ona hobetsiz beti ere.

Bigarren zatian, gaur egungo hileta errituak aztertzen ditu, hileta laikoak, gorpuen errausketak… Ander Altunaren “Amama” pelikula ikusi duzue? Hor dagoelako hileta ekitaldi ez ohikoaren adibide eder bat, kontatuko ez dizuedana badaezpada ere, filma ikusi ez baduzue. Olaizolaren liburura itzulita, “Ritos funerarios en Vasconia” (Etniker, 1995) lan mardularen osagarri ederra da, panorama garaikidea plazaratzen duenez.

Eta hirugarren eta azken zatian dolua lantzen du bete-betean. Eta hasieratik bertatik, 304. orrialdetik, ia amaiera arte (377. orrialdea) behin eta berriz aipamenak egin ditu etengabean geure dokumentalaren pasarteei buruz. Ia 50 aldiz aipatzen ditu geure lanean agertutako audioen transkibapenak, xehe-xehe aztertuta eta komentatuta. Berak eskaturik gidoi guztia bidali nion bere garaian, saltsa honetan zegoela jakinda, baina ezin nuen imajinatu ere egin hain baliagarria suertatuko zitzaionik. Bejondeigula geuri guztioi! Joxe Mari Izagirrek dioen moduan, “kandela piztuta jarraitzen duen bitartean, ez dugu itzaliko ez”.

Bizi gara!

“Martin Luther King’s funeral service”.

Post-datak

%A %B %e%q, %Y in Aulki Hutsak

postscriptumBere ibilbide publiko naturalak eginda zeukala ematen zuenean, leku txikietako esparru pribatu intimora bilduta zegoelakoan, liburutegitik etxera, eskuz esku bestela…

Maiatzaren amaieran, azken emanaldia sinboliko xamar izan zen, Donostiako Psikologia fakultatean, Lori Thompsonen Matiako taldearekin. Momentu pertsonal korapilatuan iritsi zen, lan esparruan zaila, bikain etorri zitzaidan alde horretatik. Eta orain, uda pasa berritan, zauriak sendatzeko bidean irmo, Izaskun Andonegirekin aspaldiko partez batu naiz. Udazkenari ongi etorria eginez edo, geure bizileku berrian, Zarauzko Tenpluan, Modelo zinema aretoan antolatu zuen Bideginek atzoko. Publiko artean jende mordoa zegoen, eta kontatu didatenez solasaldia 2 orduz luzatu zen.

Udazkenean bete-betean beste bi post-data edukiko ditugu: Bata Donostia Ospitalea eta eskualdeko Lehen Mailako Arretaren eskutik, besteak beste Iñaki Saralegirekin mahai-ingurua konpartituz.

Eta bigarrena urrunago, Nafarroako ipar-ekialdean. Otsagabiako oihartzunek-edo eraginda, Izabako Osasun zentroa eta Erronkariko emakume talde baten eskutik.

Osasuna!

PD.- DVD guztiak agortu zaizkigu. Laster 3. argitalpena martxan ipiniko dugu.

Featuring WPMU Bloglist Widget by YD WordPress Developer

Skip to toolbar