Bagdad hiri martiria. Dolu kolektibo anitzen kokalekua. Izan ziteken Damasko, edo Alepo. Baina Bagdadek ez du, zoritxarrez, gaurkotasuna galdu. Hiri martiria Nagasaki, Sarajevo edo Gernika izan ziren moduan, bakoitza haren garaian.

Hassan Blasimek idatzitako ipuinek (Ana Moralesek itzulita) garraiatzen gaituzte hiri garaikide kolpatu hartara, batzuetan era gordinean, beste batzuetan fantasiaz eta sarritan umorez. Ekintzaile suizidak, gerra garaiko bonbardaketak, muturreko islamismoa, Saddam Hussein, Jesukristo. Errealitatetik guztiz hurbil dabilen fikzioa.

Eta orain ia 3.200 kilometro egiten badugu ia lerro zuzenean ekialdetik mendebaldera, Tunisiara iritsiko gara. Gaur egunean kokatuta segituko dugu. Eta Ezezagunen hilerria ezagutuko dugu. Xams Eddin Marzugena arrantzale tunisiarrak erruki handiz egindako lan itzela, Mediterraneoan hildako 300 bat migratzaileren gorpuak jasotzen dituena. Erruki, Jauna.

Eta buelta gurera. Ia 1.500 km ipar-mendebalderantz Tunisiatik Euskal Herrira. Gaur egun jarraituko dugu. Norbait errukitzen da torturatuetaz? Norbaiti axola zaio?

Orokorrean, arazo handiak dituzte emozioez-eta hitz egiteko. Gaur egun ere alerta egoeran jarraitzen dute askok, amorrua ere oso ohikoa da, eta kontzentratzeko eta deskantsatzeko arazoak dituzte, besteak beste. Sintoma batzuen kronifikazio mailarekin harrituta geratu gara. Eta ikusi dugu sintoma horiek gaixotasun batzuen atzean daudela, gaixotasun psikosomatiko asko traumen ondorio baitira.

(Olatz Barrenetxea. Psikologo klinikoa).

 

Kristo (irakiarra edo Nazaretekoa), erruki.

Bagdad Rap (Selekta Kolektiboa).

Best-seller liburuez gain, worst-seller askok ere merezi dute. Bai, Patriatik landa badago Lur bat haratago.

Paula Corroto (“El País”, “El Confidencial”, “Jotdown”) kazetariak artikulu txit mamitsua idatzi du “The Basque Troubles” eta emakumeek egindako literaturaren inguruan: Arantxa Urretabizkaia, Katixa Agirre, Edurne Portela, Gabriela Ybarra, Luisa Etxenike, Aixa de la Cruz… Plazer baduzue, hemen duzue linka: “La violencia en el País Vasco se escribe en femenino” .

Iban Zaldua idazle eta blogari musikazale eta komikizaleak ere sorta erabat interesgarria osatu du aste hauetan Gauzari buruzkoa: Ramon Saizarbitoria, Bernardo Atxaga, Andu Lertxundi, Mikel Hernandez Abaitua, Jokin Muñoz, Xabier Montoia, Harkaitz Cano, Eider Rodríguez, Juanjo Olasagarre, Uxue Apaolaza, Unai Elorriaga, … “Un paseo por la zona negativa (I)” eta “Un paseo por la zona negativa (y II)” .

Corrotok eta Zalduak egindako konpilatze lanak ondo osatuta egon arren eta errebisio bikainak izanda ere, esku artean daukat beste liburu bat, euskal gatazkarekin oso lotuta eta Joxe Enear eibartar-zarauztarrak idatzitakoa: “Mi vida en una mirada“.

Bibliografia ederra suminetik eta saminetik bakera igarotzen saiatzeko.

PD.-Mila esker, Miren.

Liburuak irakurtzeko garaia da uda aldia, eta aurten ondo nabil aprobetxatzen atsedenaldiak. Ikus-entzunezko proiektu berrian bete-betean sartuta, opor garaia izan arren, esku artean dudan liburua oso lotuta dago geure egitasmoaren izpirituarekin. “Kingdom of Olives and Ashes”  (Harper Collins, 2017) nazioarteko hainbat idazlek egindako istorio bilduma potoloa da, “Palestinako okupazioaren aurkako autoreek” idatzitakoa alegia, besteak beste Colum McCann, Jacqueline Woodson, Colm Toibin, Geraldine Brooks, Dave Eggers, Hari Kunzru, Raja Shehadeh, Mario Vargas Llosa eta Assaf Gavron.

Testuak ez dira fikziozkoak, estetikoki modu batekoak edo bestekoak dira, garbiagoak edo korapilotsuagoak, eta denek daukate amankomunean arima bat, askok ezinezkotzat ematen dutena, 50 urteko gatazka luzeak (eta aurretik zetorren guztiak) lagatako suntsipen, indarkeria, porrot egindako bake-itun, gorroto, heriotz eta hondakin guztiak direla-eta. “Ezinezko izpiritu” hori, hala ere, hauspotu nahi du liburu honek, atzean dituen herritar temati guztien gorazarrez. Eta denen buru, 2004an sortutako “Breaking the Silence” elkarte bakezalea, Shovrim Shtika hebreeraz, Israelgo soldadu ohiek osatutakoa eta euren herrialdeko armadak eragindako terrorea eta justizia eza salatzen dituena. Liburu honi esker jakin dut elkartea martxan dagoela oraindik, oztopo guztien gainetik, eta hori bakarrik mirari handi bat iruditzen zait. Vargas Llosak onartzen duen moduan, “los justos” edo justiziaren alde dagoen israeldar jendea ez da gai izan azken urte hauetan hauteskundeak irabazteko. Hedabideetatik hango informazioa nahiko ezabatuta dugun arren, tentsioak tinko dirau “Agindutako Lurraldean”. Baina bada zerbait kandela piztuta mantentzea.

Susiya, Jenin, Nablus, Hebron, Ramallah, Betleem, Jeriko, Jerusalem… Txikitako oroitzapenak pizten dituzten izen bibliko horiek guztiak, Jordanen mendebaldeko ibarra, olibondoen eta errautsaren erresuma. Zisjordania eta Gazako populazioaren artean dauden ekintzaile suizidek eragindakoak pantailetan ikusi ditugu urte hauetan guztietan, “Paradise Now” pelikula gogoangarrian ere bai. Al-Fatah, Hamas, Mossad, buruan izen ezagunak ditugu urtez urte entzundako albisteengatik. Baina orain irakurtzen ari naizen liburuan bestelako kontzeptuak azpimarratzen dituzte, hain zuzen ere erresilientzia, erresistentzia eta mugarik gabeko pazientzia, apartheid postmoderno honetan bizirik ateratzearen artea. “Israel-Palestina” utopia handi hartan.