Baketik s(u/a)minera

%x %A in Suminetik bakera

referendum-de-cataluna-y-resultados-del-1-oAurrekariak ugariak izan dira. Ziur aski lehenengo dokumental handia, Richter eskalan ez dakit zenbat magnitudeko lurrikara erraldoia eragin zuena, Julio Medemen “Euskal pilota, larrua harriaren kontra” izan zen (2003). Akaso, tamaina handian, lehendabiziko ahalegin ikus-entzunezkoa izan zen “bi aldeetako” pertsonak aurrez aurre ipintzeko, elkarri entzuteko eta ikusteko.

Atzetik, pantailan “biktimak” eta “borreroak” literalki bata bestearen aurrean binaka jarri zituzten Gorka Espiauk eta Iban Gonzalez arrasatearrak 2012an hainbat pertsona, bi aldetako jendea,  “Parlen els ulls” (Begiak mintzo dira) dokumental gogoangarrian, Kataluniako TV3ekin elkarlanean egindakoa. Dinamika hau “Elkarri” elkarteak zeramatzanen guztiz antzekoa da, gerora Eusko Jaurlaritzak Maixabel Lasaren bidez aurrera atera zituenen  norabide berean, azken urte hauetan Gogora Institutuak Aintzane Ezenarroren eskutik daraman bera. Horrelako topaketetan egoteko aukera eduki dituzten pertsonendako, borreroak zein biktimak izan, neurri handi batean terapeutikoak suertatuko zitzaizkien ekimen hauek guztiak, zalantzarik gabe.

Umoretik ere jorratu daiteke gai arantzatsu hau, Aitor Merinok maisuki “Asier eta biok” (2013) dokumental zoragarri eta katartikoan egin bezala. Esplizituak dira, halaber, “De Txillarre a Aiete. Un largo camino en el proceso de paz”  (Arturo Puente, 2014), “Reconciliación”,” El reencuentro” eta “Las huellas perdidas” (Fermin Aio, 2014 eta 2016) eta “El valor de la autocrítica” (Karmelo Vivanco,  2015).

Beste egile interesgarrien artean Josu Martinez dugu, bereziki “Barrura begiratzeko leihoak” (2012) lanarekin, presoen senideen bizipenak jasotzen dituena.  Eta ETAren biktimen ikuspegitik, aldiz, Elías Querejeta kontsagratuak eta Eterio Ortega-k egindako “Asesinato en febrero” (2001), “Perseguidos”(2004) eta “Al final del túnel” (2011), bai eta Iñaki Artetaren “El infierno vasco” (2008) ere.

Izen handiko egile horien guztiengandik nahikoa urrun, Aitor Monje “Mudoh” eta biok “S(u/a)minetik bakera” Amaia Antzokian estreinatu genuen abenduan eta, Debagoienean emanaldi bakarra izango zela pentsatu bagenuen ere, Bergaran ere aurkeztuko dugu apirilaren 25ean, Zabalotegin, narratzaileak Naia Egiluz eta Petti izango direlarik.

Aipatzea merezi du, bestela, Arrasateko estreinaldia eta gero Bartzelonan otsailean egin genuen bigarren aurkezpenak. Robert Manrique eta Rosa Lluch izan ziren bertan narratzaileak, katalanez egin genuen emanaldian, Calàbria 66 aretoan. Lekua, ONCE erakundearen egoitza izandakoa da, Sant Antoni auzoan. Geure buruetan, Kataluniako egoera politiko latza zegoen, zalantza barik, ozta-ozta eutsitako gaia izan zena solasaldian. Publikoaren artean, “El Periódico de Catalunya” egunkariaren kazetari bat egon zen, eta hurrengo astelehenean artikulua argitaratu zuen emanaldiari eta solasaldian gertatukoari buruzkoa. Abans de la ira dauka izenburu Emma Riverolak idatzitakoa, “Sumina baino lehen” alegia. Eta, hain zuzen ere, elkarrizketa politikoaren aldeko mezu argia bota zuen testuan. Hildakoak egon baino lehen, biolentzia areagotu baino lehenago, alegia. Urrun ikusten den panorama da Katalunian, tamalez, konponbidearena. Bakean bizi zen herrialdearen irudia apurtu egin da azken hilabete hauetan, denok dakigun moduan. Baketik suminera eta saminera egin dute nolabait jauzia, Euskal Herriaren kontrako norabidean, izan ere. Asko sinplifikatzea dela badakit, kontua hain korapilatsua izanda han eta (oraindik) hemen, baina han sentitutakoa eta egunero iristen zaiguna, zoritxarrez, beltz samar bada. Riverolak gogoratzen duen moduan, ez dago berez herrialde baketsu edo biolentorik, historiako gora-beherek alde batera edo bestera posible zaituzte eraman zuk nahi ala ez.

Bien bitartean, hurrengo hilabeteetan aurrera jarraitu du gure taldeak, hiru probintzietan emanaldi bana eginda: Bilbon apirilaren 10ean (Kafe Antzokia), Bergaran apirilaren 25ean (Zabalotegi) eta Gasteizen maiatzaren 20an (Oihaneder). Uda baino lehen, Donostian ekainaren 18an (Okendo) aurkeztuko dugu, solasaldirako Izaskun Andonegi (Bidegin elkartea) gurekin egongo delarik. Narratzaileak, bestela, Maider Kortaxarena eta Petti izango dira.

Amaitzeko, Iruñean, Errenterian, Azpeitian, Durangon eta Zarautzen ere egiteko asmoa daukagu, udagoien aldean. Geure tamaina xumean.

Leave a reply

电子邮件地址不会被公开。 必填项已用*标注

Featuring WPMU Bloglist Widget by YD WordPress Developer

跳至工具栏