You are browsing the archive for 2019 九月.

Espiritualtasunaz

%x %A in Beste terapia batzuk, Bizi gara!, Humanizazioa, Mendian Hil Hirian Hil

ArantzazuGaur Arrasateko ospitalean, Juan Rodríguez lankideak (Familia Medikuntzaren R4 egoiliarra) saio kliniko bikaina eskaini digu “Espiritualtasuna zainketa aringarrietan” izenburupean. Hitz potolo hauek izpiritu asko uxatu ditzaketen arren,  “errukia” berbarekin gertatzen den moduan, gaurkoan bete-beteta egon da aretoa. Eta hori, hasteko, oso pozgarria izan da. Juanek ederto tira egin du SECPALeko espiritualtasun lan-taldeak egindako monografiatik, Enric Benito, Pilar Arranz, Javier Barbero, Ramón Bayés, Javier Barbero, José Carlos Bermejo, Iosu Cabodevilla eta Julio Gómez egileen artean ditugularik.

Espiritualtasuna edo galdera potoloak, bizitzaren misterioa eta heriotzarena. Planetaren sorreraren misterioa (planetaren suntsipenean hainbeste misteriorik ez dago). Bizitzaren esanahia. Nondik gatoz eta nora goaz? Txikitatik egindako galderak, larritasun existentziala sortzen digutenak, baina adinarekin berreskuratzen ditugunak. Are gehiago bizitzaren amaieran egonez gero.

Jaungoikoa hil eta gero, eta Juanek bineta mundiala ekarri digu gaurkoan (Marx, Freud, Nietzsche eta Darwin gangster moduan beltzez jantzita pistola banarekin), noraeza eta hutsaren sentimenduak orokorrak dira. Hortik Ekialdeko tradizioetatik etorritako heldulekuak, yoga, tai-chi, mindfulness, chikung eta abar luzea, kulturalki kristaua izan den gure munduan ondo txertatzen ari direnak. Eta oso lagungarriak izan daitezkeenak bizitzaren amaieran, bakearen eta orekaren bila, zentzuaren xerka. Ongi zabalduta daude zainketa aringarrien profesionalon artean. Ongi etorriak.

Bestela, nire uste ‘harroan’, kristautasunak badauka ehundaka urtetako ondarea oso aprobetxatzeko modukoa dena, boladaz pasata egon arren. Gregoriar kantua esate baterako, mantra modukoa egindakoa eta meditaziorako ezin hobea. Monasterioak eurak zure baitan biltzeko leku moduan, zarata guztietatik at. Etxetik hain gertu dauden aukera horiek guztiak.

Izan ere, eta galdera batekin amaituko naiz, zer d(ir)a sentitzen d(it)uzun hori(ek) Arantzazu bezalako paradisuan?

Ibilbide txukuna

%x %A in Literaturan, Suminetik bakera

nor

“S(u/a)minetik bakera” (SB) obra eszenikoa 2017ko abenduan estreinatu genuen Amaia Antzokian. Emanaldi hartara bi protagonistak etorri zirenean, Olatz Etxabe eta Sandra Carrasco, euren senide batzuekin batera. Halaber, Arrasateko alkatesa eta udal batzordea publikoaren artean egon ziren.

Ordutik, beste dozena bat emanaldi egin izan ditugu, gehienak Gipuzkoan. “Baketik” elkartearen eskutik, udal batzordea presente egon zen edo ekitaldia sostengatu zuen lau tokitan, elkarbizitza eta bakearen jardunaldi batzuen barruan: Urnietan, Beasain (Igartzan), Legazpi eta Lasarte-Orian. Kutsu instituzionalagoarekin nolabait.

Hiru tokitan, bestela, markoa bestelakoa izan zen, eta lotu ahal izan genuen obra enpatia eta errukia bezalako gako-kontzeptuekin, heriotza naturalek eta naturalak ez direnek eragindako doluak nolabait konektatzen. Indarkeriek ekarritako doluak minbiziek, beste gaixotasunek, suizidioek, istripuek eta abarrek ekarritakoekin zentzu batean konparatzen, diferentzia nabarmenetatik komuneko puntuetaraino iritsita. Oso ariketa zaila, baina tantaka bada ere iritsi den mezua izan da. Donostian (Okendon) doluan aditua den Izaskun Andonegiren eskutik egin genuen. Zarautzen (Modelon), “Literaturia” jaialdiaren barruan, bertan dagoen komunitate errukitsuaren (“compassionate community”) testuingurua gehitu  genion. Eta Getxon, azkenik, sakondu egin ginen ildo horretan, beste herri errukitsu batean. Erantzun bikainarekin.

Beste lau tokitan “etxean” egon gara sortzaileak edota narratzaileak, Bilbon (Kafe Antzokian), Gasteizen (Oihanederren), Zeanurin eta Zarautzen.

Azkenik, oso nabarmentzekoa izan zen Bartzelonan (Calàbria) egin genuen emanaldia, katalanezko bertsioan eta narratzaile lanetan Robert Manrique (Hipercor-ren atentatuan zauritua) eta Rosa Lluch (Ernest Lluch-en alaba) eduki genituela.

Datuei dagokienez, ia 600 pertsona etorri dira SB ikustera 13 emanaldi hauetan. Eta sari moduan, “Baketik” elkarteak gida pedagogiko bat argitaratu du euskal kasuarekin lotutako baliabide artistikoekin, besteak beste “Proyecto 43-2” eta “Bizimiñak” benetako antzezlanekin batera.

 

“Izan ere, zientzialari apartek

diotenez, eta haur guztiek

dakiten bezala, edozeren

gainetik irudimena da

pertzepzioa, konpasioa eta

itxaropena lortzeko bidea”

Ursula K. Le Guin

PD.- Irati Goikoetxeak kriston itxura daukan liburua prestatzen ari da, izenburu ezin iradokitzaileagoa dauka: “Herriak ez du barkatuko”. Argitaratzearen zain egongo gara ba.

 

 

 

Ez dok/n hamahiru

%x %A in Dolua, Suminetik bakera, Zarautz Errukitsua, Zineman

ErromoKEIrailean ikasturte berriari ekinez, udako amaiera honetan martxa berreskuratu dugu eta “S(u/a)minetik bakera” (SB) ikus-entzunezkoaren hamahirugarren emanaldia eskaini genuen pasa den irailaren 12an Erromoko Kultur Etxe dotorean. Bizkaira itzuli gara horrela, eta oraingo honetan testuingurua berezia izan da. Antolatzailea “Getxo Zurekin” zen, Euskal Herrian sortutako lehenengo hiru hiri errukitsuetatik bat. Eta zer da hiri edo komunitate errukitsu bat? Lehenik eta behin, udalerri batean sortutako gune bat da, non heriotza, dolua, hauskortasuna, gaixo aurreratuak, gaixoen zaintzaileak eta lotutako beste gai batzuk saiatzen diren jorratzen ahalik eta modurik irekien eta naturalen. Badakizuenez, gai sorta hau ez dago normalean kalean gure arteko solasaldietan azaltzen. Bakarrik profesionalekin eta zirkunstantziek eraginda hitz egiten dugu tabu hauei buruz orokorrean, nekez familiarekin eta are zailagoa etxetik kanpo edo lagunekin. Adibidez, “Death Cafe” izeneko topaketak mundu mailan antolatzen dira, talde txikietan, hain zuzen ere gai hauei buruz hitz egiteko (eta entzuteko) beharra edo nahia duen jendeak horrelako espazioa eduki dezan herrian.

Hiri errukitsuena ere nazioarte mailako mugimendu bat da, eta EHn Getxorekin batera Gasteiz, Santurtzi, Zarautz eta Iruñea daude orain arte. Hain zuzen ere, SBren azken emanaldia Zarautzen izan zen maiatzean, hamabigarrena, dolua eta biolentzia testuinguru errukitsu horretan lehenengo aldiz sartu genituenean. Hamahirugarren emanaldi honetan errepikatu dugu ahalegina, modu are esplizituago batean, eta antolatzaile lanetan Naomi Hasson egon da, Debagoienean ezaguna izan den erizain paliatibista, duela urte batzuk “Saiatu” programa eskualdean (eta Gipuzkoako beste toki batzuetan) martxan ipini zuena. Maider Urtaran eduki genuen aurkezle lanetan Koldok, Naiak, Aitorrek eta laurok. Eta egia esan etorritako publikoak izugarri erraztu zion lana solasaldian, bizi-bizi parte hartzen eta nahikoa beteta zegoen aretoan giro ederra sortzen. Ustekabea izan zen, egia esan, oso ustekabe ederra. Aurpegi batzuk oso ezagunak ziren, are gehiago aspaldiko lagunak. Poz-pozik amaitu ginen.

Honen atzetik, espero dugu malefiziorik ez egotea eta beste hiri errukitsuren bat bisitatu ahal izatea: Santurtzi ziur aski, eta Iruñea baldintza politikoen arabera. Deustuko Unibertsitatetik ere interesa egon daiteke gure obra eszenikoa eramateko.  Eta “Gernika Gogoratuz” elkarterekin bilatzen ari gara modua han ere egin ahal izateko. Hain zuzen ere, Gernikan irailaren 21ean ekimen polit bat kaleratuko dute honen guztiaren inguruan elkarte horren bidez. Data hartan, Bakearen Nazioarteko Egunean, Michael Klant artista alemaniarrak Berlingo zerua irudikatuko duen margolana Gernikako zeruan. Modu horretan, berradiskidetzea “artibismotik” sinbolizatu nahi du, Alemania eta Euskal Herriaren artean. Izan ere, Klanten aita Condor legioko kidea izan zen 1937ko aireko eraso zital hartan. Aurtengo apirilaren 26an, bonbardaketaren urteurrenean, Gernikako zerua irudikatzen zuena eraman zuen Berlingo zerura. Eta orain irailean bueltako bidaia egin nahi du. Ederra benetan.

“Sormena baliatuz soilik heldu ahal izango gara bakera, eta bakea izango da gizakiaren artelan erraldoia”. Andreas Schäfter (Gernika Gogoratuz).

Beste alde batetik, SBren aurrekaria izan den “Aulki Hutsak” dokumentalak datorren abenduan beteko du 6 urte estreinalditik. 2014a izan zen urterik mugituena, ia astero proiekzio bat eduki genuenez, 42 guztira. Hurrengo hiru urteetan joan zen apaltzen interesa, naturala den moduan, baina 2018an eta 2019an “bigarren gaztaro” bat bizitzen ari da eta hamarnaka emanaldi eskaini ahal izango dugu, udazken honetan 3-4 tokitatik deitu digutenez. 6 urte hauetan beraz 90 emanaldi guztira eduki ditugu AH-ekin, zenbaki benetan polita. Eta horietatik 11 Euskal Herritik kanpo izan dira, azkena aurten bertan Avilan. Pozgarria benetan doluaren mezuarekin iritsi ahal izatea euskarazko ekoizpen batekin, beste behin ere probatuz hizkuntzak oztopoak direla hala izatea nahi dutenentzat soilik.

Eta amaitzeko, hirugarren proiektu bat ere egon daiteke zerumugan, doluaren trilogia bat osatuko zuena. Aurrera jarraituz gero toki honetan bertan kontatuko dizuet.

 

PD.- “S(u/a)minetik bakera” Literaturia 2019an: “Lizardiren baratza” irratsaioan (Euskadi Irratia)

Featuring WPMU Bloglist Widget by YD WordPress Developer

跳至工具栏